We zijn toe aan het vierde blok van het jaarprogramma Transformationeel Leiderschap: veerkracht & betekenis. Halverwege de eerste dag, lekt uit dat we in een lockdown gaan. Veerkrachtig als we zijn, passen we meteen het programma aan. Hotel afbellen en na het diner naar huis. Ik merk hoe flexibel ik ben geworden in het aanpassen en schakelen. Fijn. Ik heb dit jaar gekozen voor vertrouwen. Elke keer als ik verrast wordt of uit balans raak, herinner ik mezelf eraan. ‘Ik kies voor vertrouwen.’ Het is fijn om te merken dat het werkt. Ik heb dan ook veel kunnen oefenen dit jaar!
Het is een prachtige dag. Graag deel ik een belangrijk inzicht voor leiders over veerkracht.
In moeilijke, crisis tijden, is veerkracht noodzakelijk. In de kern heb je twee soorten veerkracht. Veerkracht om te overleven in de buitenwereld, en veerkracht om van overleven naar leven te gaan. Steeds weer opnieuw een keus te maken die je van overleven naar leven brengt. Dat laatste is de weg naar binnen. Het is de weg van vertrouwen. Van stevig én liefdevol leiderschap. Dus NIET van stevig, angstig én dominant leiderschap, wat is gebaseerd op overleven. De leider ontstijgt de dualiteit dan niet en creëert verdeeldheid. Dit soort dominant leiderschap creëert tegenkracht. Dit is overigens ook waardevol, want via tegenkracht groeien wij. Maar als leider heb je dan veel gedoe en weerstand. Zeker als je je hiervan niet bewust bent. Het lijkt misschien alsof je op korte termijn wint, maar uiteindelijk is het niet bevredigend, als je dit niveau niet ontstijgt. Het wordt leeg van binnen en je moet steeds weer iets van buiten hebben en je macht laten gelden om je te vervullen. Je trekt dat wat je leiding geeft niet naar een hoger niveau.
Als je Ego als leider sterk genoeg is en je kunt goed op je eigen benen staan, dan wordt het tijd om van overleven naar leven te gaan. Bij uitdagingen, moeilijkheden en crisis, keer je naar binnen, voor vertrouwen, voor kracht en voor wijsheid. Wijsheid om het niveau waarop de crisis is ontstaan te kunnen overstijgen, te helen en op te lossen. Je kiest niet meer voor vechten, vluchten en bevriezen, wat hoort bij overleven op een lager niveau.
Het is paradoxaal, want een crisis zuigt je naar je Ego deel, naar de problemen in de buitenwereld en jakkert angst aan. Het raakt oude pijn, en juist dan schiet je in een overleefstand: vechten, vluchten, bevriezen, controle gedrag, perfectionisme, pleasen, etc. etc.. Je wordt je pas bewust als je al in een overleefmechanisme zit. Het patroon is actief, opeens heb je door dat je dit doet. Het is dan tijd om jezelf een halt aan te roepen: Ho. Stop.
Je hebt nu een keuze om het anders te doen.
Je hebt nu een kans om onder jouw aanpak van de crisis, een fundament van vertrouwen te leggen. Daarvoor moet je JA zeggen tegen wat er is, ook al zegt alles in jou NEE. Door echt JA te zeggen tegen wat er is, ontstijg je het niveau waarop je bent. Dat JA zeggen is niet oppervlakkig of relativerend ‘Het is nou eenmaal zo’. Het is een veel dieper JA. Het gaat door je NEE heen. De kracht van je weerstand mag er helemaal zijn. Je kracht hoeft niet aan de kant. Sterker nog, die heb je nodig om een moeilijke situatie het hoofd te bieden. Alleen als je dat niet vanuit overleven wil doen, maar vanuit leven, dan heb je een fundament van vertrouwen nodig.
Als ik weerstand heb en ik word in een overleefdeel bewust, helpt het mij om te aanvaarden wat er is door te zeggen tegen mezelf: ‘Ik weet van niets wat de bedoeling is, maar alles is in mijn hoogste belang.’. Het eerste deel van de zin: ‘ik weet van niets wat de bedoeling is’, haalt mijn persoonlijke betekenis van de gebeurtenis af. Deel twee van de zin, ‘maar alles is in mijn hoogste belang’, maakt wat er gebeurt belangrijk. Als je mee kunt gaan met mijn opbouw kun je de kracht hiervan voelen. Dit is de kern. Om ruimte te maken voor een hoger soort wijsheid, of intelligentie, mag ik het niveau in mezelf ontstijgen waar ik nu ben. En dat kan ik alleen als ik niet vastplak aan mijn oordeel over de situatie.
Ook als je dit gedaan hebt: de keuze gemaakt om naar binnen te keren en je persoonlijke betekenis van de situatie af hebt gehaald, dan ben je er nog niet. Als je gebruik wilt maken van een hogere intelligentie, dan nodig je die uit. Dat doe je met intentie. Je vraagt aan het onbewuste wat je nodig hebt. Of het hoogste mag komen. Of wat voor NU belangrijk is mag ontstaan. Of dat je helder mag krijgen wat voor NU het belangrijkste is om te doen.
Als je leert om steeds weer van buiten naar binnen te gaan en het hoogste uit te nodigen, dan word je een leider met een fundament van vertrouwen. Je leiderschap is geen strijd meer, maar gaat organisch en vanzelf. Niet dat er geen moeilijkheden zijn. Uitdagingen blijven, je krijgt een lerende houding en het leven wordt er leuker en vervullender van. En je hoeft nooit meer bang te zijn. Hoe fijn is dat!
Ervaren leiders weten: je kunt een crisis niet oplossen op het niveau waar het is ontstaan. Een crisis is een kans voor groei. Ik zou zeggen benut hem. Ruim je rommel op en ontstijg het niveau waar je zit. Wij hebben dit soort leiders nodig.
~Annemarie Baltus~
december 2020
