“Wat je vindt mag je houden.”
Soms zie je iemand iets doen wat opvalt. Soms is dat zonde, want je gunt iemand dat hij of zij het op een andere manier doet, omdat het dan beter werkt of omdat iemand veel meer tot zijn recht kan komen. Dat kun je dan als feedback geven aan de ander, zonder dat je zelf van binnen wordt getriggerd. Maar soms doet iemand iets waar je last van hebt. Of erger, iemand herhaalt een gedrag waar jij niet goed tegen kunt. Je voelt je onveilig of geïrriteerd, waardoor je zelf vaak ook weer gedrag vertoont wat een bepaald (ongewenst) effect op de ander heeft. Zoals duiken, drammen, terugtrekken, pleasen.
Wat mij puzzelt in deze situaties is het volgende. Als je iets aan iemand ervaart, jouw persoonlijke beleving, wat iemand bij jou oproept, van wie is het dan? Een voorbeeld. Ik heb een keer een collega gehad die vond dat ik haar benauwde. Ze voelde dat haar keel dichtgeknepen werd en dat ze geen ruimte kreeg. Tegelijkertijd heb ik dat heel anders ervaren. Precies het tegenovergestelde. Ik had het gevoel dat zij mij met enorme kracht het gebouw uitblies, waardoor ik afdroop en thuis ging werken. Maar wie is voor wat verantwoordelijk? Wat is nou van wie? Ik had zelf niet het gevoel dat ik haar ‘keel dichtkneep’ en zij had niet het gevoel dat ze mij ‘het pand uit blies’.
Ik kom tot de volgende conclusie: van mij was dat ik me laat wegblazen. Van haar was dat zij zich benauwd voelde. De beleving is van jezelf. Vaak willen we dat de ander zich gaat gedragen naar hoe jij er het beste mee om kunt gaan. Dat de ander dat, voor jou lastige gedrag niet meer vertoont. Maar dan ben jij de slaaf van je omgeving. Er zijn niet veel mensen die in dat door jou gekozen keurslijf gaan zitten, omdat jij daar beter mee kunt dealen.
Volgens mij is het belangrijkste dat je jezelf kunt helen in situaties waarin relaties je triggeren en dat je leert om bij jezelf te blijven en je al dan niet uit te spreken. Zonder dat de ander hoeft te veranderen. Je kunt wel vragen of de ander rekening met je wilt houden. Soms blijkt dat met eenvoudige gedragsveranderingen grote issues opgelost worden, maar vaak is dat gedrag onderdeel van de aard van het beestje. Je moet je er mee verhouden én verbinden zonder dat je het op kunt lossen.
Ik heb gemerkt dat het verdiepend en leerzaam is als je op deze manier naar relaties kijkt en beleving met elkaar bespreekt op de momenten dat je vastloopt. Je komt meer en meer op je eigen grond te staan. Wat het vraagt is dat je door gedrag heen kunt kijken. Dat je kunt zien en voelen, dat je ten diepste veilig bent bij de ander, omdat je veilig bent in jezelf. Want als je de verantwoordelijkheid voor jouw veiligheid bij de ander legt, projecteer je naar buiten toe. Je kunt namelijk alleen jezelf verlaten. Dus als jij je niet veilig voelt bij de ander, dan komt dat omdat je het voor jezelf onveilig hebt gemaakt. De uitnodiging ligt daar om dit wel te leren.
Met mijn collega is het gelukkig helemaal goed gekomen. Er is een bijzondere band ontstaan en een productieve samenwerking, waarbij zij nog steeds haar eigen gebruiksaanwijzing had en ik die van mij. Wij hoefden beiden niet te veranderen en toch is dat wel gebeurd.
~ Annemarie Baltus
20 januari 2016
